Ugadhi
Festival Description
" శ్రీ కళ్యాణ గుణావహం రిపుహరం దుస్స్వ దోషాపహం
గంగాస్నాన విశేష పుణ్య ఫలదం గోదాన తుల్యం నృణాం
ఆయుర్వర్థన ముత్తమం శుభకరం సంతాన సంపత్ప్రదం
నానాకర్మ సుసాధనం సముచితం పంచాంగ మూకర్ణ్యతాం"
చైత్ర శుద్ధ పాడ్యమినాడు వచ్చే తెలుగువారి మొదటి పండుగ ఉగాది. ఇది వసంత కాలంలో వస్తుంది. బ్రహ్మ దేవుడు గత ప్రళయం పూర్తి అయిన తర్వాత తిరిగి సృష్టి ప్రారంభించే సమయాన్ని బ్రహ్మకల్పం అంటారు. ఇలా ప్రతికల్పంలోను మొదటవచ్చే యుగాదిని యుగానికి ఆదిగా, ప్రారంభ సమయంగా "ఉగాది" అని వ్యవహరిస్తూ ఉంటారు. ఈ పండుగ మనకు చైత్రమాసంలో మొదలవుతుంది కనుక ఆ రోజు నుంచి తెలుగు సంవత్సర మొదటి రోజు గా పరిగణిస్తాం.
ఉగాది నుండే తెలుగు సంవత్సరం మొదలవుతుంది కాబట్టి ఇది తెలుగువారి మొదటి పండుగ. ఈ రోజు కొత్త సంవత్సరంలో రాశిఫలాలు, గ్రహస్థితులు ఎలా ఉన్నాయో తె లుసుకొని గ్రహశాంతుల లాంటివి జరిపించుకొని సుఖంగా ఉండటానికి పంచాగశ్రవణాన్ని చేస్తారు.
పంచాంగము ప్రామాణికంగా ప్రతియొక్క ఉగాది కి ఒక నిర్దిష్టమైన పేరు ఉంటుంది. ఈ సంవత్సరం ఉగాది ని 'వికారి ' నామ సంవత్సరముగా జరుపుకుంటాము .
ఉగాది ప్రాముఖ్యత :
ఉగాది చైత్ర శుద్ధ పాడ్యమి రోజున బ్రహ్మ సృష్టిని నిర్మించడం ప్రారంభించారని నమ్ముతారు. మత్స్యావతారము ధరించిన విష్ణువు సోమకుని సంహరించి వేదాలను బ్రహ్మకప్పగించిన సందర్భంగా ‘ఉగాది’ ఆచరణలోకి వచ్చెనని పురాణప్రతీతి. బ్రహ్మదేవుడు ఈ జగత్తును చైత్ర మాస శుక్లపక్ష ప్రథమ సూర్యోదయ వేళ సమగ్రంగా సృష్టించాడంటారు. అంటే కాలగణాన్ని గ్రహ, నక్షత్ర, రుతు, మాస, వర్ష, వర్షాధికులను బ్రహ్మదేవుడు ఈనాడు ప్రవర్తింప చేసాడన్నది పెద్దల భావన. అంతే కాదు వసంత ఋతువు కూడా అప్పుడే మొదలవుతుంది. అందుకే కొత్త జీవితానికి నాందికి గుర్తుగా ఉగాది పండుగను జరుపుకుంటారు. శాలివాహనుడు పట్టాభిషిక్తుడైన రోజు కారణంగా ఈ పండుగ ప్రాశస్త్యంలోకి వచ్చిందని మరొక గాధ.”ఉగాది”, మరియు “యుగాది” అనే రెండు పదాలు వాడుకలో ఉన్నాయి. “ఉగ” అనగా నక్షత్ర గమనం. నక్షత్రగమనానికి ‘ఆది’ ‘ఉగాది’.అంటే సృష్టి ఆరంభమైనది “ఉగాది”. ‘యుగము’ అనగా ద్వయము లేక జంట అని కూడా అర్ధము. ఉత్తరాయణ, దక్షిణాయనములనబడే ఆయన ద్వయ సంయుతం ‘యుగం’ (సంవత్సరం) కాగా, ఆ యుగానికి ఆది (సంవత్సరాది) యుగాది అయింది. యుగాది శబ్దానికి ప్రతిరూపమైన ఉగాదిగా వ్యవహృతమైనది
ఒక్క తెలుగు సాంప్రదాయంలోనే కాక మరాఠీలు గుడి పడ్వాగా నూ, తమిళులు పుత్తాండు అనే పేరుతో, మలయాళీలు విషు అనే పేరుతోను, సిక్కులు వైశాఖీ గానూ, బెంగాలీలు పొయ్లా బైశాఖ్ గానూ జరుపుకుంటారు.</p>
ఉగాది పచ్చడి ప్రాముఖ్యత :
ఉగాది భావాన్ని తెలిపేది ఉగాది పచ్చడి. షడ్రుచుల సమ్మేళనంగా చేసే ఈ పచ్చడి జీవితంలో జరిగే వివిధ అనుభవాలకు ప్రతీక. జీవితం అన్ని అనుభవములు కలిగినదైతేనే అర్ధవంతం అని చెప్పే భావం ఇమిడి ఉంది. పచ్చడిలో ఉండే ఒక్కొక్క పదార్ధం ఒక్కొక భావానికి, అనుభవానికి ప్రతీక.
• బెల్లం – తీపి – ఆనందానికి సంకేతం
• ఉప్పు – జీవితంలో ఉత్సాహము, రుచికి సంకేతం
• వేప పువ్వు – చేదు -బాధకలిగించే అనుభవాలు
• చింతపండు – పులుపు – నేర్పుగా వ్యవహరించవలసిన పరిస్థితులు
• పచ్చి మామిడి ముక్కలు – వగరు – కొత్త సవాళ్లు
• కారం – సహనం కోల్పోయేట్టు చేసే పరిస్థితులు
పంచాంగ శ్రవణం ప్రాముఖ్యత:
తిథేశ్చ శ్రియమాప్పోతి వారాదాయుష్యవర్ధనం
నక్షత్రాత్ హరతేత్పాపం యోగాద్రోగ నిరవారణం
కరణం కార్యసిద్ధించ పంచాంగ ఫలముత్తమం
కాలవిత్కర్మకృద్ధీమాన్ దేవతానుగ్రహం లభేత్
అంటూ తిథి శ్రేయస్సును, వారం ఆయుష్షును, నక్షత్రం పాప నివారణను, యోగం, రోగనివారణను, కరణ కార్యసిద్ధిని కలిగిస్తాయి.
తిథి వార నక్షత్రాదులతో కూడుకున్న పంచాంగాన్ని ఆరోజు వినడం వల్ల ఆ సంవత్సరాన్ని ప్రణాళిక చేసుకునే అవకాశం ఉంటుంది. అందుకే పంచాంగశ్రవణం తప్పనిసరి ప్రక్రియగా ఉపయోగించ బడుతున్నది. సంవత్సరం ప్రారంభంలో సంవత్సర విశేషాలను అధ్యయనం చేస్తే సంవత్సరంలో తీసుకునే నిర్ణయాలుంటాయని, దానికోసం ఈ విషయం ఆచరణలో ఉంది.. వర్షాలు పడే విధానం, భూములు పండే విధానం, ఏ ధాన్యాల విలువలు ఎలా ఉంటాయో తెలుసుకోవడం, యుద్ధాలు, ఇబ్బందులు, పశుసంపద... ఒకటేమిటి ప్రతి అంశానికి సంబంధించిన విశేషాలను సంవత్సర ప్రారంభం రోజున తెలుసుకోవడం ద్వారా ఆ సంవత్సరంలో ఎలా మెలగాలో నిర్ణయించుకోవడం ఇందులో కనిపిస్తుంది.. ఇది అన్ని వర్గాలవారికి ఒక సంవత్సర ప్రణాళిక వంటిది. పంచాంగాలు అంటే తిథి, వార, నక్షత్ర, యోగ, కరణాలు. భూమి నుండి ఆకాశంలోని సూర్య, చంద్రాదుల దూరాలను గణించి వానికి సంబంధించిన వివరాలను అందించే ఒక విజ్ఞాన సర్వస్వం మన పంచాంగం. దీని ఆధారంగా మన నిత్య కర్మలనన్నింటినీ నేరవేర్చుకుంటాము.